Mazurek, wróbel mazurek, wróbel polny (Passer montanus) – gatunek małego ptaka z rodziny wróblowatych (Passeridae).

Występowanie

Osiadły (tylko nielicznie koczujący lub przelotny), zamieszkujący Europę i Azję. Introdukowany w Ameryce Północnej i Australii.
W Polsce liczny ptak lęgowy.

Cechy gatunku

Nieznacznie mniejszy od wróbla zwyczajnego, często z nim mylony. Najpewniejszą cechą rozpoznawczą jest czarna plamka na białym policzku (wróbel ma policzek jednolicie szary). Poza tym mazurek ma brązowy wierzch głowy (wróbel – szary), a na skrzydłach dwie białe pręgi (u wróbla pręga jest tylko jedna). Obie płci ubarwione jednakowo. Wierzch ciała ciemnobrązowy z paskowaniem, spód jednolicie brązowoszary. Wokół szyi biała obroża, na podgardlu mały czarny śliniaczek (u wróbla jest on dużo większy). Dziób czarny, nogi jasnobrązowe. Młode podobne do dorosłych, ale nieco jaśniejsze.

Wymiary średnie

Długość ciała: ok. 10-12 cm
Rozpiętość skrzydeł: ok. 20-22 cm
Masa ciała: ok. 24 g

Głos

Najczęściej powtarzane sylaby, podobnie jak w przypadku wróbla, jednak głos mazurka wydaje się być mniej piskliwy, a bardziej delikatny. Charakterystyczny jest świergot grupy mazurków przesiadujących na mniejszych drzewach lub zakrzaczeniach, jak również zwykłe nawoływania pojedynczych osobników do innych członków grupy, na przykład w celach ostrzegawczych. Trudno jednak mówić o śpiewie godowym, bo taki u mazurka nie występuje.

Siedliska

Otwarte pola uprawne, parki, sady i ogrody, także w miastach, obrzeża lasów i borów w pobliżu pól i ludzkich siedzib.

Okres lęgowy

Wyprowadza 2 lęgi w roku.

Gniazdo

W szczelinach budynków, skrzynkach lęgowych.

Jaja

Od kwietnia do czerwca składa po 4–6 jaj w zniesieniu, o średnich wymiarach 19×14 mm, o tle bardzo zmiennym: od białego poprzez niebieskobiały do bladozielonego lub ciemnobrązowego z licznymi plamkami.

Wysiadywanie

Obydwoje rodziców przez okres 13–14 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po ok. 15–16 dniach.

Pożywienie

Głównie nasiona zbóż, chwastów, drzew i krzewów, a wiosną drobne owady.

Ochrona

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.