Kulczyk (Serinus serinus)

Kulczyk zwyczajny, kulczyk (Serinus serinus) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny łuszczaków (Fringillidae).

Występowanie

Zamieszkuje zachodnią, południową i środkową Europę i północną Afrykę. Populacje południowe osiadłe, północne – wędrowne, zimują w południowej Europie (przeloty III–V i IX–XI). Poza sezonem lęgowym tworzy stada, często mieszane z czyżami i innymi łuszczakami.
W Polsce średnio liczny lub nieliczny ptak lęgowy, o liczebności zróżnicowanej zależnie od regionu (liczny na Pogórzu Karpackim i w większych miastach, nieliczny na wschodzie kraju).

Cechy gatunku

Najmniejszy z europejskich łuszczaków, zbliżony wielkością do czyża zwyczajnego. Samce mają kuper, pierś i czoło cytrynowożółte, a brzuch biały. Grzbiet, głowa i boki wyraźnie kreskowane. Przez skrzydła przechodzą dwie jaśniejsze pręgi. Upierzenie samicy podobne do samca, ale bledsze, zielonoszare.

Wymiary średnie

Długość ciała: ok. 11 cm
Rozpiętość skrzydeł: ok. 20 cm
Masa ciała: ok. 12 g

Głos

Pieśń jest dość monotonna, mało urozmaicona, utrzy­mana w szybkim tempie, bez wyraźnego początku i zakończenia, o charakterystycznej syczącej czy też trzeszczącej barwie głosu, powiązana w jedną nieprzerwaną całość, a nie podzielona na oderwane zwrotki jak pieśń szczygła czy makolągwy. Śpiew ten jest szybszy, mniej urozmaicony i bardziej szorstki niż śpiew innych łuszczaków. Głosem wabiącym jest krótki, szybki trel „bibibibip”, sprawiający wrażenie bardziej melodyjnego niż właściwy śpiew.

Siedliska

Obrzeża borów i lasów mieszanych, parki, otwarte przestrzenie ze skąpą, niską roślinnością.

Okres lęgowy

Wyprowadza do 2 lęgów w ciągu roku.

Gniazdo

Starannie uwite i umieszczone na wysokości 3–8 metrów nad ziemią w okółku bocznej gałęzi.

Jaja

W maju składa 3–4 jaja o średnich wymiarach 11×16 mm, białe z odcieniem niebieskawym i nielicznymi, słabo widocznymi, czerwonymi plamkami.

Wysiadywanie

Od zniesienia ostatniego jaja trwa 10–13 dni. Pisklęta przebywają w gnieździe przez okres 2 tygodni.

Pożywienie

Wyłącznie nasiona chwastów.

Ochrona

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.